Τη στιγμή που το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων του ΕΣΠΑ παραμένει αναξιοποίητο, η συζήτηση για τη νέα προγραμματική περίοδο χρηματοδότησης (2014-2020) ενδεχομένως να ακούγεται σουρεαλιστική. Ωστόσο, με δεδομένο ότι τα χρήματα που πρόκειται να διατεθούν θα είναι λιγότερα, ενώ και ο τρόπος που θα μοιραστούν αλλάζει ριζικά, η χώρα μας θα πρέπει να κινηθεί γρήγορα, προκειμένου να μη βρεθεί προ δυσάρεστων εκπλήξεων.
Το συνολικό ποσό που θα διοχετευθεί στα Περιφερειακά Αναπτυξιακά Προγράμματα και στο Ταμείο Συνοχής από το 2014 μέχρι το 2020 δεν θα υπερβαίνει σε καμία περίπτωση τα 336 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν (την περίοδο 2007-2013 ήταν 350 δισ.). Με την ολοκλήρωση των εν εξελίξει διαπραγματεύσεων, δεν αποκλείεται να μειωθεί κι άλλο, ακόμη και σε επίπεδα μικρότερα του 30% του κοινοτικού προϋπολογισμού (την περίοδο 2007-2013, έφτασε το 36% του κοινοτικού προϋπολογισμού), σύμφωνα τουλάχιστον με τις εκτιμήσεις στελεχών της Κομισιόν.
Επιπλέον, τα κράτη-μέλη δεν θα μπορούν πλέον να ξοδεύουν τα ευρωπαϊκά χρήματα «όπου να ’ναι», όπως εν πολλοίς συνέβαινε μέχρι σήμερα. Τα έργα και οι δράσεις θα πρέπει να τεκμαίρεται ότι συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της ατζέντας «Ευρώπη 2020».
Υπενθυμίζεται ότι οι υποχρεώσεις της Ελλάδας που απορρέουν από το συγκεκριμένο πλαίσιο είναι οι εξής: α) να βρίσκεται το 70% του πληθυσμού ηλικίας από 20-64 ετών στην αγορά εργασίας (αυτό πρακτικά σημαίνει ανεργία κάτω από 6%), β) να επενδύεται το 3% του ΑΕΠ της κάθε χρόνο στην έρευνα και την ανάπτυξη (αυτός ο αριθμός περιλαμβάνει και τα ιδιωτικά κεφάλαια για έρευνα), γ) να μειώσει τις εκπομπές ρύπων της κατά 4% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, δ) να παράγει το 18% της ενέργειάς της από ανανεώσιμες πηγές και να αυξήσει κατά 20% την εξοικονόμηση πόρων, ε) να μειωθεί σε λιγότερο από 10% το ποσοστό των παιδιών της που δεν ολοκληρώνουν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, στ) ένας στους τρεις νέους της τουλάχιστον να έχει πτυχίο πανεπιστημίου, ζ) να μειωθούν κατά 450.000 οι Ελληνες που κινδυνεύουν από το φάσμα της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.
Επομένως, τα έργα που θα εντάσσονται σε κοινοτική συγχρηματοδότηση οφείλουν να κινούνται προς την κατεύθυνση αυτών των στόχων, μέσα από 11 επιμέρους «θεματικές» ενότητες, που περιλαμβάνουν από υποδομές μέχρι τη διά βίου εκπαίδευση. Εντούτοις, δεν θα μπορούν όλες οι περιφέρειες της χώρας μας να εντάξουν έργα απ’ όλες τις ενότητες. Ειδικότερα, οι «ανεπτυγμένες» περιφέρειες του Νοτίου Αιγαίου, της Κρήτης, της Αττικής και της Στερεάς Ελλάδας θα πρέπει να διαθέσουν το 80% των διαθέσιμων κονδυλίων που έχουν στις ακόλουθες τρεις δράσεις: α) ανανεώσιμες πηγές και εξοικονόμηση ενέργειας, β) έρευνα και καινοτομία και γ) ανταγωνιστικότητα μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Για τις υπόλοιπες περιφέρειες το ποσό που θα διοχετευθεί στις τρεις αυτές δράσεις θα φτάνει το 50% των διαθέσιμων κονδυλίων.
Επιπλέον, η εκταμίευση των χρημάτων θα συναρτάται πλέον και από το μακροοικονομικό περιβάλλον και τη συμμόρφωση της χώρας μας με το νέο δημοσιονομικό σύμφωνο. Επίσης, για να ενταχθεί πλέον ένα έργο στο «νέο ΕΣΠΑ» θα πρέπει προηγουμένως να έχουν ολοκληρωθεί όλες οι προπαρασκευαστικές διαδικασίες (π. χ. χωροθετήσεις, απαλλοτριώσεις). «Δεν είμαστε πια διατεθειμένοι να περιμένουμε 15 χρόνια προκειμένου να ολοκληρωθεί ένα έργο», δήλωσε χαρακτηριστικά η Εβα Λίμπερ, στέλεχος της Κομισιόν που εποπτεύει τη διάθεση χρημάτων από το Ταμείο Συνοχής στις γερμανικές περιφέρειες του Βραδεμβούργου και της Βάδης-Βυρτεμβέργης, κατά τη διάρκεια ενημέρωσης δημοσιογράφων στο Βερολίνο. Η κ. Λίμπερ αναφέρθηκε επανειλημμένως στις καθυστερήσεις απορρόφησης από χώρες όπως η Ελλάδα.
Η αξιολόγηση της πορείας απορρόφησης θα είναι συνεχής, οι καθυστερήσεις θα επιφέρουν ποινές και το 5% των διαθέσιμων κονδυλίων για κάθε χώρα θα κατατίθεται σε ειδικό αποθεματικό ταμείο. Στο τέλος της προγραμματικής περιόδου, οι περιφέρειες που αριστεύουν στην αξιολόγηση θα μπορούν να απορροφήσουν και το επιπλέον αυτό ποσό του αποθεματικού, το οποίο δεν θα είναι διόλου ευκαταφρόνητο.
Οι διαπραγματεύσεις για τη νέα προγραμματική περίοδο αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα στους επόμενους μήνες. Στόχος είναι τα κράτη-μέλη να είναι έτοιμα για την απορρόφηση πόρων στις αρχές του 2014.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου