Στις Βρυξέλλες ο Πικραμμένος για την ανάπτυξη στην Ελλάδα, 10 προτάσεις για άμεση αξιοποίηση του ΕΣΠΑ

O υπηρεσιακός πρωθυπουργός, κ. Πικραμμένος, προσέρχεται στη σημερινή άτυπη σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες με πλήρη ατζέντα για το ζήτημα της οργανωμένης και πραγματικής αναπτυξιακής βοήθειας προς την Ελλάδα.

Αυτή η ατζέντα προετοιμάστηκε τα τελευταία 24ωρα μετά τις συναντήσεις που είχε με τους πολιτικούς αρχηγούς, αλλά και με τον πρώην πρωθυπουργό, Λ. Παπαδήμο, η κυβέρνηση του οποίου είχε κάνει προεργασία για την υλοποίηση των μέτρων ανάπτυξης που προέβλεπαν οι αποφάσεις των προηγούμενων συνόδων κορυφής.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο πρωθυπουργός θα επαναφέρει το θέμα της παροχής αναπτυξιακής βοήθειας στην Ελλάδα, ζητώντας να ξεπεραστούν γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και να εφαρμοστεί η ειλημμένη απόφαση για μείωση της εθνικής συμμετοχής στο ΕΣΠΑ και λήψη πρόσθετης χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Παράλληλα με την πρόταση για χρηματοδότηση επενδύσεων με ομόλογα της ΕΤΕπ κινείται και το αίτημα μέρους της αγοράς για «ξήλωμα» του ΕΣΠΑ και επανασχεδιασμό του από μηδενική βάση.

Το νέο ΕΣΠΑ θα πρέπει, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, να επικεντρωθεί σε συγκεκριμένο αριθμό μεγάλων αναπτυξιακών έργων, που θα έχουν άμεσο αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία και πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα.

«Τα 12 - 14 δισ. των κοινοτικών κονδυλίων είναι ψίχουλα μπροστά στο κόστος της ελληνικής ανάκαμψης», προσθέτουν και παραπέμπουν σε πρόσφατο άρθρο των New York Times, στο οποίο αναφερόταν πως η διάσωση της Ελλάδας θα απαιτήσει δεκάδες δισεκατομμύρια, αντίστοιχα με αυτά που απαιτήθηκαν για την «ανάσταση» της Ανατολικής Γερμανίας μετά την ενοποίηση.

Οι ίδιοι λένε πως «χορτάσαμε από λευκούς ελέφαντες», δηλαδή από έργα για τα οποία δαπανήθηκαν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, όπως οι ολυμπιακές εγκαταστάσεις, αλλά ουδέποτε αξιοποιήθηκαν προς όφελος της οικονομίας. Υπάρχει βέβαια και ο αντίλογος όσων πιστεύουν ότι πρέπει να χρηματοδοτήσουμε μικρότερες, περιφερειακές ενέργειες ή πρωτοβουλίες κατάρτισης κ.λπ.

«Το ΕΣΠΑ μπορεί να είναι μια καλή αρχή», επισημαίνουν όσοι πιστεύουν στη συγκέντρωση της δύναμης πυρός σε λίγες πρωτοβουλίες. «Δεν θα είναι αναγκαστικά τα κλασικά κατασκευαστικά έργα που γνωρίσαμε στο παρελθόν», τονίζουν. Προσθέτουν πως με τις τράπεζες... κλινικά νεκρές και με αδυναμία του ιδιωτικού τομέα να χρηματοδοτήσει αναπτυξιακές πρωτοβουλίες, το δημόσιο είναι αυτό που πρέπει να διαδραματίσει κυρίαρχο ρόλο.

Το δημόσιο, μέσω του ΕΣΠΑ και άλλων κονδυλίων από την Ε.Ε., είναι και ο μοναδικός φορέας που έχει σήμερα κεφάλαια προς επένδυση. «Οι ιδιώτες είτε δεν έχουν, είτε δεν μπορούν να βρουν τα φθηνά κεφάλαια που απαιτούνται για επενδύσεις», υποστηρίζουν στελέχη κατασκευαστικών εταιρειών.

Χρηματοδότηση σε λίγα έργα με στόχευση

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που συμφωνούν με την πρόταση να επικεντρωθεί το ΕΣΠΑ σε μεγάλες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες, αντί να διασπάται σε δεκάδες χιλιάδες έργα και υποέργα, που απλώς διογκώνουν τη σπατάλη του δημοσίου και διευκολύνουν τη διαφθορά. Θα υπάρχει, όμως, μια σημαντική διαφορά σε σχέση με το παρελθόν: το δημόσιο θα έχει τον κυρίαρχο ρόλο ως μέτοχος των συγκεκριμένων πρωτοβουλιών και ο ιδιωτικός τομέας θα έχει μικρότερη παρουσία.

Σε όσους φοβούνται το κρατικίστικο μοντέλο, οι ειδικοί υπενθυμίζουν δύο πράγματα: το πολύ περιορισμένο ενδιαφέρον ξένων επενδυτών για το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων (που θεωρούν πως θα παραμείνει περιορισμένο) και την αδυναμία άντλησης κεφαλαίων από τον ιδιωτικό τομέα.

Οι ίδιοι υποστηρίζουν πως ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να συμμετάσχει, με μειοψηφικό ποσοστό ή και προκαθορισμένη απόδοση, σε ορισμένες από τις επενδύσεις. Ταυτόχρονα, μπορούν να τεθούν όροι αγοράς για τη διαχείριση των υποδομών και να προβλέπεται η διαδικασία με την οποία θα αποσυρθεί το δημόσιο σε εύλογο χρόνο.

Ένας ενδεικτικός κατάλογος με δέκα πρωτοβουλίες μπορεί να περιλαμβάνει τα εξής:

* Το Πρόγραμμα Ήλιος, με διαφορετικό σχεδιασμό, ώστε να εξυπηρετεί κυρίως τις ελληνικές επιχειρήσεις. Το ζήτημα δεν είναι η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών που θα παράγονται στη Γερμανία, αλλά και η στήριξη της ελληνικής παραγωγής.

* Την αξιοποίηση του πρώην αεροδρομίου στο Ελληνικό. Το συγκεκριμένο έργο αποδεικνύεται πολύ πιο δύσκολο και λιγότερο ελκυστικό απ' ό,τι υπολόγιζαν και διαφήμιζαν οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών εξαιτίας της κρίσης.

* Την επανεκκίνηση των τεσσάρων μεγάλων οδικών αξόνων, με παράλληλο σχέδιο για αναβάθμιση των λιμένων της Θεσσαλονίκης και της Ηγουμενίτσας. Σήμερα διαθέτουμε υπερσύγχρονο οδικό δίκτυο (π.χ. Εγνατία Οδός), όμως δε διαθέτουμε σχέδιο για τη μετατροπή των δύο λιμανιών σε πύλες εισόδου του εμπορίου από την Ανατολή προς την Ευρώπη.

* Την αναβάθμιση του βασικού δικτύου του ΟΣΕ καθώς το μερίδιο του σιδηροδρόμου στις μεταφορές θα αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια.

* Την ανάπλαση του κέντρου της Αθήνας και του λιμανιού του Πειραιά ώστε οι τουρίστες να συναντούν καλύτερες εικόνες από αυτές που βλέπουν σήμερα και να «αναστηθούν», όσο είναι δυνατόν, τα εμπορικά καταστήματα.

* Την εγκατάσταση δικτύου οπτικών ινών μέχρι το σπίτι (Fiber to the Home - FttH) στις 5 μεγαλύτερες πόλεις της χώρας και την αξιοποίηση των υφιστάμενων υποδομών στις υπόλοιπες. Για να αξιοποιηθούν υποδομές για τις οποίες δαπανήθηκαν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ τα τελευταία χρόνια, όμως παραμένουν ανενεργές, αλλά και για να αποκτήσει η χώρα ένα στοιχειώδες πλεονέκτημα.

* Την αναβάθμιση των 10 μεγαλύτερων περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας. Την ώρα που πρώην υπουργοί μοίραζαν κονδύλια π.χ. για το αεροδρόμιο Πάρου, διατηρούσαν την απαράδεκτη εικόνα στα αεροδρόμια της Κρήτης, που υποδέχονται εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες.

* Την κατασκευή ή αναβάθμιση υφιστάμενων τουριστικών λιμένων (μαρίνες) με έμφαση στα νησιά που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ποσοστό της τουριστικής κίνησης.

* Την κατασκευή εγκαταστάσεων διαχείρισης απορριμμάτων και βιολογικών καθαρισμών ώστε να μη συναντάται η σημερινή εικόνα στα νησιά και σε άλλες περιοχές με τις δεκάδες παράνομες χωματερές.

* Τη δημιουργία του Εθνικού Κτηματολογίου. Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Ευρώπης που δεν διαθέτει κτηματολόγιο. Η απουσία του εμποδίζει τις επενδύσεις, στηρίζει τα κυκλώματα των τρωκτικών και τα μικροσυμφέροντα σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και διασύρει τη χώρα μας διεθνώς.

Ο κατάλογος μπορεί να εμπλουτιστεί με πολλά επιπλέον κρίσιμα, αλλά μεγάλα έργα, τα οποία θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και θα στηρίξουν την οικονομία σε αστικά κέντρα και στην ελληνική περιφέρεια.